RBAC, ABAC en PBAC: Welke methode past bij jouw organisatie?

Wat zijn RBAC, ABAC en PBAC?

RBAC richt zich op toegangsbeheer via rollen. Medewerkers krijgen autorisaties op basis van hun functie, afdeling of taak. Bijvoorbeeld een HR-adviseur die toegang krijgt tot personeelsdossiers.

ABAC gaat een stap verder door regels te gebruiken op basis van attributen. Deze kunnen betrekking hebben op de gebruiker (identiteit, afdeling), de bron (gevoeligheid), of de context (tijd, locatie). Hierdoor kun je toegang dynamischer en preciezer toewijzen.

PBAC combineert attributen met vooraf gedefinieerde beleidsregels. Hierdoor verschuift de verantwoordelijkheid van IT naar de business. Zo kunnen managers eenvoudig bepalen wie waartoe toegang heeft en onder welke voorwaarden.

RBAC: Snel en gestructureerd toegangsbeheer

RBAC biedt een eenvoudige manier om toegang te beheren. Door medewerkers aan rollen te koppelen, krijgen zij automatisch de juiste rechten.

Voorbeeld:
Een medewerker met de rol HR-adviseur krijgt toegang tot personeelsdossiers zonder dat je individuele rechten hoeft toe te wijzen.

Voordelen van RBAC

  • Efficiëntie: Minder administratieve handelingen en minder kans op fouten.
  • Inzicht: Beheerders en auditors zien direct wie welke rechten heeft.
  • Compliance: Voldoe eenvoudig aan wet- en regelgeving door je autorisatiemodel te structureren.

 

Nadelen van RBAC

  • Tijdrovende implementatie: Je moet eerst alle rollen en de bijbehorende verantwoordelijkheden definiëren voordat je met RBAC kunt starten. Met de juiste role mining (m.b.v. slimme tooling) kun je dit proces vereenvoudigen en versnellen.
  • Statisch: RBAC leent zich minder voor dynamische situaties, zoals het automatisch aanpassen van rechten op basis van locatie of tijd.
  • Rollenexplosie: Vooral bij complexe organisaties kan het aantal rollen flink toenemen, waardoor het onoverzichtelijk wordt.
  • Beperkt: RBAC is voornamelijk gericht op mensen, terwijl moderne IT-omgevingen vaak ook toegangsbeheer voor systemen en applicaties vereisen.

ABAC: Dynamische en flexibele toegangscontrole

ABAC biedt meer mogelijkheden dan RBAC doordat het gebruikmaakt van meerdere attributen. Toegangsregels worden bepaald door factoren zoals de tijd, locatie en certificeringen van de gebruiker.

Voorbeeld:
Toegang tot personeelsdossiers is toegestaan voor HR-medewerkers op werkdagen van 7:30 tot 18:00 uur, mits zij een bedrijfslaptop gebruiken en een actueel HR-certificaat hebben.

Voordelen van ABAC

  • Flexibiliteit: Richt toegang in op basis van dynamische kenmerken.
  • Geschikt voor meerdere entiteiten: Toegangsbeheer is niet alleen gericht op personen, maar ook op systemen en apparaten.
  • Complexe situaties: Ideaal voor omgevingen waar meerdere factoren toegang bepalen.

 

Nadelen van ABAC

  • Complexiteit: Door de vele attributen en regels kun je snel het overzicht verliezen.
  • Beheerintensief: Regelmatige audits en controles zijn noodzakelijk om ervoor te zorgen dat het model actueel en consistent blijft.

PBAC: Beleidsgericht en businessvriendelijk

PBAC combineert attributen met beleidsregels en maakt toegangsbeheer eenvoudiger en centraler. Daarbij verschuift het model de verantwoordelijkheid van IT naar de lijnorganisatie, waardoor managers beter kunnen bepalen wie waartoe toegang heeft.

Voorbeeld:
Een HR-medewerker krijgt pas toegang tot personeelsdossiers na 3 maanden dienstverband. HR-managers hebben altijd toegang, behalve tot dossiers met de status vertrouwelijk.

Voordelen van PBAC

  • Gebruiksvriendelijk: Geen diepgaande IT-kennis nodig; eenvoudig beheer via beleidsregels.
  • Centraal beheer: Attributen en regels worden centraal vastgelegd, waardoor consistente toegangscontrole ontstaat.
  • Flexibel: Goed inzetbaar in dynamische omgevingen.

 

Nadelen van PBAC

  • Minder flexibel dan ABAC in complexe scenario’s met dynamische omgevingsfactoren.

Wanneer kies je welke methode?

RBAC is ideaal voor organisaties met stabiele rollen en duidelijke hiërarchieën. Het is eenvoudig te implementeren en biedt overzicht, maar schiet tekort in dynamische of complexe situaties.

ABAC is geschikt voor organisaties die flexibiliteit nodig hebben en waarbij toegang afhankelijk is van meerdere factoren. Denk bijvoorbeeld aan bedrijven met internationale kantoren of een dynamische workforce.

PBAC biedt een goede balans tussen flexibiliteit en eenvoud. Bovendien is het model vooral aantrekkelijk voor organisaties die toegangsbeheer willen centraliseren en beter willen afstemmen op hun beleidsregels.

Hybride aanpak: Veel organisaties kiezen voor een combinatie van modellen. Bijvoorbeeld ABAC/PBAC voor basisrollen, aangevuld met RBAC voor specifieke situaties.

Van RBAC naar PBAC: een groeimodel

Door de toenemende digitalisering wordt het steeds belangrijker om toegangsbeheer flexibel, centraal en veilig in te richten. RBAC voldoet in veel gevallen niet meer. Daarom kan een geleidelijke overgang naar PBAC de oplossing bieden.

Stappen naar PBAC:

  1. Analyseer je huidige model: Welke rollen, attributen en beleidsregels gebruik je al?
  2. Implementeer attributenbeheer: Begin met het centraliseren van belangrijke attributen.
  3. Stel beleidsregels op: Definieer eenvoudige regels en breid deze geleidelijk uit.
  4. Gebruik slimme tooling: Automatiseer het beheer van attributen en beleidsregels om fouten te minimaliseren.

Deel dit bericht: